เจดีย์ห่านป่าใหญ่

         เจดีย์ห่านป่าใหญ่ หรือ ต้าเอี้ยนถะ 大雁塔 ตั้งอยู่ในวัดต้าเฉียน ทางทิศใต้ของเมืองฉางอาน หรือ ซีอาน มณฑลส่านซีในปัจจุบัน

       ในช่วงสมัยราชวงศ์ถังตอนต้น พระถังซำจั๋งได้จาริกไปแสวงบุญที่ประเทศอินเดียเมื่อพ.ศ.๑๑๗๒  ถึง พ.ศ. ๑๑๘๘    เมื่อเดินทางกลับถึงเมืองฉางอาน ฮ่องเต้ถังไท่จง ( หลี่ซื่อหมิน ) รับสั่งให้ใช้รถเทียมม้าขาวออกไปรับที่ชานเมือง แล้วแห่เข้าเมือง 

        ในปีพ.ศ. ๑๑๙๑  องค์ ชายหลี่จื่อรัชทายาทรับสั่งให้สร้างวัดขึ้นในบริเวณวัดเก่า เพื่อถวายเป็นพระพุทธบูชาอุทิศส่วนบุญส่วนกุศลให้พระนางเหวินเต๋อพระราช มารดา  พร้อมกับนิมนต์พระถังซำจั๋งให้มาเป็นเจ้าอาวาสที่วัดนี้  พระ ราชทานนามวัดว่า วัดต้าเฉียน ภายหลังจากที่ฮ่องเต้ถังไท่จงเสด็จสวรรคตพ.ศ. ๑๑๙๒ องค์ชายเสด็จขึ้นครองราชย์ทรงพระนามว่า ฮ่องเต้ถังเกาจง ( หลื่จื่อ ) 

        พ.ศ. ๑๑๙๕  พระ ถังซำจั๋งทูลขอพระบรมราชานุญาตสร้างพระเจดีย์รูปทรงแบบที่อินเดีย เพื่อจัดเก็บพระไตรปิฎกและสิ่งของที่ได้มาจากอินเดีย ทรงอนุญาตพร้อมออกพระราชทรัพย์สร้างเสร็จเป็น เจดีย์ห้าชั้นสูง ๕๔ เมตร เรียกว่าเจดีย์ห่านป่าใหญ่ ซึ่งมีตำนานของชื่อหลายตำนานว่า เมื่อแรกก่อสร้างชั้นที่หนึ่งรูปทรงคล้ายห่านเลยเรียกว่าเจดีย์ห่าน  ตำนานที่สองว่า วันหนึ่งพระรูปหนึ่งบ่นว่า ไม่มีเนื้อจะฉัน ทันใดนั้นห่านป่าตัวหนึ่งโฉบบินไปชนเจดีย์ จึงเรียกชื่อตามนั้น  ตำนาน ที่สามว่า ในขณะที่พระถังซำจั๋งเดินธุดงค์ผ่านทะเลทราย ไม่ได้ฉันน้ำสักหยด ทันใดนั้นท่านเห็นห่านป่ากำลังร่อนลงข้างหน้าที่แอ่งน้ำแห่งหนึ่ง ท่านจึงตั้งชื่อเพื่อระลึกถึงห่านป่าตัวนั้น  ตำนาน ที่สี่ว่า ชาวเมืองในสมัยราชวงศ์ถังชอบรับประทานเนื้อห่านป่า พระโพธิสัตว์ทรงช่วยชาวเมือง ด้วยการให้นึกถึงนกพิราบแทนห่านป่า เพื่อช่วยชีวิตห่านป่า  เรื่องสุดท้ายว่า ชาวเมืองภูมิภาคตะวันตกของจีนเรียกวัดพุทธศาสนาว่า เหิงซัว ซึ่งเป็นภาษาสันสกฤตแปลว่า รูปแบบหงส์ (หงสา ) 

        ในปีพ.ศ. ๑๒๔๔ – ๑๒๔๗ เกิดแผ่นดินไหวรุนแรง ทำให้เจดีย์พังลงมา พระนางอู่เจ๋อเทียนรับสั่งให้บูรณปฏิสังขรณ์ใหม่เพิ่มอีก ๕ ชั้น เป็น ๑๐ ชั้น

        ระหว่างปีพ.ศ. ๑๒๕๐ – ๑๒๕๒ ฮ่องเต้ถังจงจงรับสั่งให้สร้างเจดีย์ห่านป่าน้อยขึ้นมีความสูง ๔๕ เมตร เรียกว่า เซียวเอี้ยนถะ ที่วัดต้าเจียนฟู่ซื่อ

        พ.ศ. ๑๓๘๘ วัดพุทธศาสนาถูกทำลายเป็นจำนวนมาก ยกเว้นวัดต้าเฉียนและมัสยิดที่เมืองฉางอาน

        พ.ศ. ๑๔๔๗ จูเฉวียนจงได้บังคับให้ฮ่องเต้ย้ายเมืองหลวง วัดต้าเฉียนจึงถูกทำลายด้วย

        พ.ศ. ๑๔๗๓ – ๑๔๗๖ ได้บูรณะเจดีย์ขึ้นใหม่

        พ.ศ. ๑๖๑๑ – ๑๖๒๐  เจดีย์ถูกไฟเผาพังทลายลง

        พ.ศ. ๑๑๗๔ ได้มีการสู้รบระหว่างราชวงศ์หยวนกับราชวงศ์จิ้น ทำให้วัดถูกทำลายลง เหลือแต่ทรากเจดีย์ห่านป่าใหญ่

        พ.ศ. ๒๐๙๙  เกิดแผ่นดินไหวอย่างรุนแรง ทำให้ยอดเจดีย์พังลงมาอีกครั้งหนึ่ง

        พ.ศ. ๒๑๔๗ ได้มีการบูรณะภายในจนสามารถขึ้นไปจนถึงยอดเจดีย์

        พ.ศ. ๒๒๘๙ ได้บูรณะทั้งเจดีย์และวัด

        พ.ศ. ๒๔๙๗  ชาวเมืองซีอานช่วยกันออกทรัพย์บูรณะเจดีย์พร้อมติดตั้งไฟบนยอดเจดีย์ด้วย

        พ.ศ. ๒๔๙๙  เทศบาลนครซีอานได้ประกาศให้เจดีย์ห่านป่าใหญ่เป็นมรดกทางวัฒนธรรมของชาติ

        พ.ศ. ๒๕๐๔ รัฐบาลจีนได้ประกาศให้เจดีย์ห่านป่าใหญ่เป็นหนึ่งในวัฒนธรรมล้ำค่าของประเทศ พร้อมทั้งได้บูรณะในพ.ศ. ๒๕๐๗  มีความสูง ๖๔ เมตร

        เจดีย์ห่านป่าใหญ่พร้อมกับวัดต้าเฉียน จึงมีความเป็นมาที่น่าสนใจแห่งหนึ่งทางพุทธศาสนามหายานในจีน

            :   สมบูรณ์ แก่นตะเคียน  ๘ พฤษภาคม ๒๕๕๒

Tittle     :   Dayan Ta ( Big Wild Goose Pagoda )

            :   Somboon Kantakian

Credits  :   Somboon Kantakian, 2004.